Sarı Nokta Hastalığı Nedir?

SARI NOKTA HASTALIĞI (Makula Dejeneresansı) NEDİR?

Halk arasında sarı nokta hastalığı olarak  bilinen makula dejenerasyonu, görme merkezinin yaşa bağlı olarak bozulması, görme merkezinizin bulanmasına neden olan bir hastalıktır. Bulanma, gözün arkasındaki küçük bir bölge olan makulanın zarar görmesinden dolayı olur. Makula, gözlerinizin odaklandığı şeylerdeki ince detayları görmenize yardımcı olur.

Makula dejenerasyonu, keskin görme merkezi gerektiren okuma, araba sürme ve yüzleri tanıma gibi şeyleri yapmayı zorlaştırır. Yan görüşü etkilemez, o nedenle tam bir körlüğe yol açmaz.

Makula dejenerasyonunun, yaş ve kuru olmak üzere iki tipi vardır. Kuru şekli, açık ara farkla en yaygın tipidir. Yaş şekli, çok daha az yaygındır, ama daha çabuk ilerler ve daha ciddidir.

Makula retinada görmeyi sağlayan hücrelerin bulunduğu küçük bir alandır.

YBMD nın iki tipi vardır:

1-      KURU TİP: Sarı Nokta Hastalığının daha sık görülen tipidir (%85-90) Hastalığın erken evrelerinde makula dokularının incelmesi veya bazı maddelerin burada birikmesi sonucu oluşur. Retina muayenesinde makula bölgesinde sarı drusen denen birikimler görülür. Bu birikimlerin bozulan doku artıkları olduğu düşünülmektedir. Yaş tipe göre kuru tipin gelişimi yavaştır ve görme kaybı yaş tip kadar ciddi değildir. Ancak daha sonra jeografik atrofi veya yaş tipe dönüşme riski vardır. Bunu engellemek ve yavaşlatmak için antioksidanlar, vitaminler verilir.

 Normal Retina                              Makula Bölgesinde sarı birikimler (drusen)
 

2-  YAŞ TİP MAKULA DEJENERESANSI: Sarı Nokta hastalığı olan kişilerin %10'u yaş tiptir. Ancak bu görme kaybına kadar götürebilir. Makula bölgesinde olmaması gereken damarlar oluşur ve bunlar kanama ve sızıntıya yol açar. Bu sızıntı nedeniyle ışığa hassas retina hücreleri zarar görür.

Yaş Tip Sarı Nokta , makula alanında kanamalar

SARI NOKTA HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR ?

Makula dejenerasyonu, makuladaki sinir hücrelerine olan hasarın sonucudur. Bu hasara yol açan süreç, her tip için farklıdır:

- Kuru şekli, yavaş seyreden bir süreçtir. Yaşlandıkça makuladaki hücreler, incelmeye, kırılmaya ve gözün arkasında biriktirilen depoları boşa harcamaya başlar. Zamanla bu, makulaya hasar verir.

- Yaş şekli, anormal kan damarlarının gözün arkasında büyüdüğü zaman olur. Bu kan damarları, kolaylıkla kırılır ve makulanın altından kan ve sıvı sızıntısı olur. Bu, makulaya çabuk bir şekilde zarar verebilir ve görme merkezinizi bozabilir.

Uzmanlar, her iki şeklin nedenleri üzerinde halen çalışmaktadırlar, ama çeşitli farklı etmenlerin bir rolü olduğunu bilmektedirler.

Risk Faktörleri

-Yaşa Bağlı: 50 yaş civarında başlar, kadınlarda daha sık görülür

-Genetik faktörler: Ailede makula dejeneresansı varsa

-Şişmanlık

-Sigara

-Hipertansiyon

-Açık göz rengi

Belirtileri Nelerdir?

Makula dejenerasyonunun ana belirtisi, görüntünün ortasında soluk veya bulanık görmedir. Cisimler, olduklarından daha eğri veya daha küçük görünebilirler. Görme alanınızın merkezinde boş veya kör bir noktaya sahip olabilirsiniz. Hastalık kötüye gittikçe, okuma ve araba kullanma gibi işlerle ilgili sorunlarınız olabilir.

İki şekil, belirtilerin ne çabuklukla geliştiğine ve ne ciddiyette olduklarına bağlı olarak farklılaşır.

- Eğer kuru şekle sahipseniz, görmeniz muhtemelen yavaş yavaş bulanıklaşacaktır. Okuma, araba kullanma ve günlük faaliyetleri yapma becerinizi etkilemeden önce aslında yıllar geçmesi gerekir.
- Yaş şeklinde görme kaybı, çabucak gerçekleşir ve ciddi olabilir.

Çoğunlukla yaş şeklin ilk belirtisi, düz çizgilerin dalgalı veya kıvrımlı görünmesidir. Eğer yaş makula dejenerasyonuna sahip olabileceğinizi düşünüyorsanız, hemen doktorunuzla görüşün. Bazı vakalarda erken tedavi, görme merkezinizi kaybetmemenize yardımcı olur.

Makula Dejenerasyonu Nasıl Teşhis Edilir?

Bir doktor genelde sıradan bir göz muayenesi yaparak ve sağlık geçmişiniz hakkında sorular sorarak makula dejenerasyonunu ortaya çıkarabilir. Bir oftalmoskop ile (direkt veya indirekt) gözdibi taraması yaptırabilirsiniz. Bu test, doktorunuzun gözünüzün içine bakmasına izin verir. Makula dejenerasyonuna sahipseniz, doktorunuz drusenlere bakabilir. Bunlar, gözün arkasında toplanan sarımsı beyaz atık depolarıdır.

Doktorunuz, size merkezinde bir nokta ve çizgilerle dolu bir tabloya bakmanızı isteyebilir. Buna, Amsler Kartı denir. Görüş merkezinizdeki değişimleri ortaya çıkarmaya yardım edebilir. Eğer yaş şekle sahipseniz, merkez noktaya yakın çizgiler, dalgalı veya kıvrımlı görünecektir veya ızgaranın parçasında boş bir nokta veya delik görebilirsiniz.

Eğer makula dejenerasyonunuz varsa, doktorunuz sizi düzenli takip için görmek isteyecektir. Evde de Amsler Kartını kullanabilirsiniz. Ona her gün bakmak, görüşünüzde herhangi bir değişiklik olup olmadığını anlamak için size yardımcı olacaktır.

Sarı Nokta Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir ?

Günümüzde makula dejenerasyonu için fazla bir tedavi seçeneği yoktur. Ama bu konuda çok yoğun çalışmalar vardır.

Antioksidan vitaminler ve minerallerle zengin bir diyet, orta şiddetten ciddiye kadar değişen makula dejenerasyonuna sahip bazı insanlarda görme kaybını yavaşlatabilir. Bu diyetin size yardımcı olup olamayacağı hakkında doktorunuzla konuşun.

Eğer makula dejenerasyonunun yaş şekline sahipseniz, aşağıdaki tedavilerden birini  doktorunuz önerebilir:

- Işık enerjili tedavi (Fotodinamik).
- Gözünüze ilaç enjeksiyonu.


Görme Sorunları İle Nasıl Başa Çıkabilirsiniz?

Geriye kalan görüşünüzün çoğunu koruyabilmek için evde yapabileceğiniz birçok şey vardır. Büyüten gözlükler veya evinizde daha parlak aydınlatma gibi görmenize yardımcı şeyler kullanmak, daha iyi görmenize yardımcı olabilir. Geniş baskı veya resimleri gösteren bir bilgisayar ekranı veya geniş baskılı kitaplar ve gazeteler edinebilirsiniz. İyi bir destek ağına sahip olmanız da önemlidir.

Eğer daha fazla yardıma ihtiyacınız varsa, aile doktorunuz sizi bir meslek hastalıkları uzmanına veya bir iyileştirme uzmanına yönlendirebilir. Bu uzmanlar, azalmış görme gücünüzle başa çıkmak üzere ihtiyacınız olan eğitimi ve araçları edinmenize yardımcı olabilir. Bölgesel kuruluşlar da görme kaybı yaşayan insanlar için hizmetler sunabilirler.

Giderek kötüleşecek bir görme sorununuz olduğunu öğrenmek, korkutucu olabilir. Bir dizi duygu yaşamanız normaldir. Ama çok fazla üzgün ve ümitsiz hissederseniz, doktorunuzla konuşun. Depresyon önleyici ilaçlar işe yarayabilir. Doktorunuz, aynı zamanda sizi az görme gücüyle yaşamaya çalışan insanlara yardım eden bir uzmana da yönlendirebilir.