Normal Göz
Bir objeden yansıyan ışığın %80 i gözün kornea (saydam tabaka) tabakasından kırılır, % 20 si ise gözün lensinden kırılarak retina ( sinirağı tabakası ) üzerinde bir noktaya fokuslanır. Retinadan alınan uyarılar göz siniri ve beyine iletilerek görüntü oluşturulur. Işığın kırılarak göz içindeki bu yolculuğuna refraksiyon denir. Eğer ışık retinada doğru yere odaklanamazsa miyopi, hipermetropi, astigmatizm gibi adlandırdığımız kırma kusurları oluşur ve görme netliği kaybolur.
Miyopi
Gözün ön-arka uzunluğu, kornea kırıcılığı ya da her ikisi olması gerekenden fazla ise objelerin görüntüleri, sarı noktanın önünde oluşur. Miyoplar; yakını iyi görebildikleri halde, uzağı bulanık görürler.
Nedenleri:
Kalıtımsal; Anne veya babada miyopi varsa çocukta miyopi gelişme olasılığı artar.
2- Stres; Visuel stres ile yani okuma, yoğun bilgisayar ve yakın işlerle uğraşanlarda miyop görülebilir.
3- Hastalıkla Birlikte; Diabet veya kataraktı olan kişilerde sonradan miyop ortaya çıkabilir.
4- Yalancı Miyopi- Pseudomiyopi; Gözdeki siliyer kasların stres, yorgunluk, aşırı yüklenme sonucu tamamen gevşeyememesi nedeniyle gözlerde miyop gelişmesidir. Bazen 2-3 gün , bazen de yillar sürebilen bir durumdur. Bu nedenle göz muayenesi sırasında göz bebeklerinin büyütülmesi ve siliyer kasların geçici olarak felç edilmesi gerçek miyopiyi ayırmada yardımcı ve önemlidir.
Miyopi Hastalığı- Malign Miyopi
Bazı yüksek numaralı miyopik hastalarda, problem sadece gözlük numaralarından ibaret değildir. Normal miyopi genellikle 7 dereceye kadardır, 18-20 yaş civarında durur, görme keskinliği iyidir ve retina normaldir. Malign Miyopi yaşa bakmaksızın ilerler, numaralar, 10-30 gibi yüksek olabilir. Ayrıca bu hastaların retina tabakasında patolojik değişimler, incelme, göz sinirive makulada harabiyet nedeniyle, görme düşük seviyede kalabilir (bkz. Retina Hastalıkları).
Hipermetropi
Gözün normalden kısa, korneanın eğriliğinin yani kırıcılığının az olması ya da her ikisinin bir arada bulunması sebebiyle, görüntü sarı noktanın arkasında oluşur. Göz içinde bulunan lens; şeklini değiştirerek (akomodasyon) kırıcılığını arttırır ve görüntüyü sarı nokta üzerine taşımaya çalışır. Hipermetropi eğer lensin telafi edebileceği sınırlarda ise, kişi uzağı da, yakını da görebilir veya uzağı görür, yakını bulanık görür. Bu sırada lensin şekil değiştirebilmesi için göz içindeki minik kaslar çok çalıştığından; gözde çabuk yorulma hissi, göz ağrısı ve baş ağrısı ortaya çıkar. Lensin şekil değiştirme kabiliyeti, çocukluk ve gençlikte çok iyi olmasına karşın yaş ilerledikçe azalır ve kişi önce yakını sonra da uzağı seçemez hale gelir.
Nedenleri:
Genellikle kalıtımsaldır. Erken yaşlarda fark edilmezse göz tembelliğine (amliyopi) veya gözde kaymaya (şaşılık) neden olur.
Astigmatizma
Astigmatizma, çoğu kez korneadaki şekil bozukluğunabağlıdır ve basitçe anlatmak gerekirse korneanın yumurta biçiminde olmasıdır. Bu durum iki eksende farklı kırılmaya yol açar, örneğin bir eksende numara 1 ve diğer eksende 3 ise aradaki fark astigmatizma sonucudur ve astigmatizmanın değeri 3-1=2 dir. Astigmatizma, bulanık veya gölgeli (çift) görmeye sebep olur. Düzeltilmesinde silindirik camlar kullanılır.
Nedenleri :
Kalıtım
Göz kapağında kist, şekil bozukluğu
Pterjiyum; Gözün iç kısmındaki konjontiva dediğimiz damarlı zar dokunun büyüyerek korneaya taşması.
Korneada geçirilmiş enfeksiyona bağlı skarlar (izler)
Keratokonus Hastalığı
Presbiyopi
Hipermetropi ile karıştırılır, ancak bu durum, gözü bozuk olmayan insanlarda da ortaya çıkan, lensin yaşlanmasına bağlı yakını görememe olayıdır. Öyle ki lensin şekil değiştirerek yakına odaklama yapabilmesi için belli bir esnekliğe sahip olması gerekir. Yaş ilerledikçe, lens bu esnekliğini kaybeder. Presbiyopinin başlangıç yaşları 40-45 arasıdır. Hipermetroplarda bu durum daha erken gelişir. Miyoplar, gözlüklerini çıkararak daha iyi okuyabildiklerini farkederler.
Yaşa Bağlı Yakını Görememe Sorunu = Presbiyopi
Hipermetropi ile karıştırılır, ancak bu durum, gözü bozuk olmayan insanlarda da ortaya çıkan, lensin yaşlanmasına bağlı yakını görememe olayıdır. Öyle ki lensin şekil değiştirerek yakına odaklama yapabilmesi için belli bir esnekliğe sahip olması gerekir. Yaş ilerledikçe, lens bu esnekliğini kaybeder. Presbiyopinin başlangıç yaşları 40-45 arasıdır. Hipermetroplarda bu durum daha erken gelişir. Miyoplar, gözlüklerini çıkararak daha iyi okuyabildiklerini farkederler.
Supracor (Yakın Görme Tedavisi)
Supracor yakın görüşün düzeltilmesini sağlayabilen basit bir işlemdir. Bu işlem esnasında gözün dış yüzeyine excimer laser uygulanarak kornea nazikçe yeniden şekillendirilir. Presbiyopi cerrahisinde supracor diğer refraktif cerrahi işlemlere nazaran daha güvenlidir.
Yakın görüş supracor tedavisinin amacı; gazete, restoran mönüsü, bilgisayar ya da cep telefonundaki her gün karşılaştığınız yazıları gözlüksüz okuyabilmeniz için yakını görme gücünüzü iyileştirmektir. Supracor uzak görüşü bozmadan hem uzak hem de yakın görmeyi tek seansta düzelten güvenli ve etkili bir yöntemdir.
% 90 başarı şansını yakalamanızı sağlayan en yeni yöntemdir.
SUPRACOR, Teknolas Excime Laser 217 P ile uygulanabilen yeni bir korneal tekniktir. Presbiyppik algoritması sayesinde her iki göze birden yapılır. Hipermetrop, Emetrop ve Miyop gözlerin yanı sıra post-LASIK durumlarında da uygulanır. Tek seansta hem uzak hem yakın görme düzeltilmektedir. Intracor deneyimlerimizden yola çıkılarak geliştirilmiş ve birleştirilmiş 2 dünyanın en iyisidir. Diğer presbi-Lasik yöntemlerinde Pupil (gözbebeği) alanı içerisinde istenmeyen aberasyon (sapma) oluşup uzak görüş bozulurken, bu yöntemde istenmeyen aberasyonlar oluşturulmadan sonuca varılmaktadır.
Supracor için bazı uygunluk kriterleri vardır. Bunlar muayene ve ölçümlerle tespit edildikten sonra tedavi uygulanabilmektedir. Lasik yöntemine uygun olan her göze Supracor da uygulanabilir. Kısıtlamalar ise yine lasik adaylarındaki gibi kuru göz, katarakt, ince kornea, glokom, keratokonus gibi göz hastalıklarını içermektedir.
Kuru Göz (Dry Eye)
Kuru gözü olanlarda kızarıklık, sulanma, gözde kum varmış hiisi olur. Kuru deyiminin aksine en belirgin özlliği sulanmadır. 2 Tip gözyaşı vardır:
Temel Gözyaşı; Kornea yüzeyni korumak ve ıslatmak amacıyla devamlı ve yavaş salgılanır. Mükoz, yağ,protein, enzim, şeker ve antikorlar içeren dengeli bir sıvıdır.
Refleks Gözyaşı; Duman, göz yaralanması, sevinç ve üzüntü durumlarında oluşur.
Kuru Göz Sendromu dediğimiz zaman temel gözyaşının kalite ve kantite bozukluğu anlaşılır.
Belirtileri:
-Sulanma
-Kaşıntı-yanma
-Bulanık görme
-Kızarıklık
-Çapaklanma
Nedenleri:
-Yaşa bağlı
-Hormonal değişimler, özellikle menapoz sonrası
-Bazı hipertansiyon, allerj,,antidepresan, uyku ve ağrı haplarına bağlı
-Klimalar, dumanlı ortam
-Okuma, bilgisayar, televizyon
-Uzun süre kontakt lens kullanımı
Tedavi:
Kuru göz oluştuktan sonra tamamen yok olması zordur. Tedavi olarak genellikle Suni gözyaşı damlaları, gözyaşı jelleri, Omega3 kullanımı, gözyaşı kanallarını kapatma (Puntum plugs) tavsiye edilir. Aşırı kuru gözlerde siklosporin preparatları kullanılır.
Doktor gözlük numaralarını nasıl tespit eder?
Günümüzde gözlük numaraları, otorefraktometre denilen cihazlarla otomatik olarak ölçülebilmektedir. Ancak bu ölçümler hasta ile denemesi yapılmadan verilemez. Bu işlem için de otoforopter adı verilen cihazlar kullanılır. Bu cihazlar sayesinde numaralar hızla saptanır. Ölçümler iki aşamalı yapılmalıdır. Önce göze herhangi bir damla damlatılmaksızın numaralar ölçülür. Daha sonra sikloplejik dediğimiz, göz bebeğini büyüten ve lensin etrafındaki kasları gevşeten bir damla uygulanır ve etkisini göstermesi için yaklaşık 40 dakika beklenir. Bu sayede lensin akomodasyon yaparak numaraların yanlış ölçülmesine yol açması önlenir.
Gözlük reçetelerindeki sayılar ne anlama geliyor?
Gözlük numaraları eğer astigmat yoksa tek, astigmat varsa 3 değişik değer ile ifade edilir. İlki sferik cam değeri, ikincisi astigmatik cam değeri üçüncüsü bu astigmatik camın yerleştirileceği eksendir. (+) işareti hipermetropiyi düzeltmekte kullanılan konveks camları ; (-) işareti miyopiyi düzeltmekte kullanılan konkav camları ifade eder.
Düzensiz (İrregüler) astigmatizma nedir?
Korneadaki şekil bozukluğundan kaynaklanan görme kusuru sferosilindirik camlarla düzeltilebiliyorsa düzenli astigmattan, düzeltilemiyorsa düzensiz yani irregüler astigmattan söz edilir. Düzensiz astigmatizma, genellikle başka bir hastalık sonucu oluşur (keratokonus, korneada skar vs). Bu hastalar yarı sert gaz geçirgen kontakt lens kullanımından fayda görebilirler ve görüşleri artabilir.
Uzak ve yakın için iki ayrı gözlük kullanmak istemiyorum?
Progressif dediğimiz özel camlarla, uzak ve yakın için gözlük değiştirmek zorunda kalmazsınız. Ancak bu camlar diğerlerine göre daha pahalı camlardır ve bir alışma dönemi gerektirir.
Gözlüklerimi taktığımda başım döner gibi oluyor, yürürken boşluğa basar gibi oluyorum?
Gözlük camlarının, özellikle yüksek numaralı ve astigmatik camların, görüntülerde distorsiyon yapma özelliği vardır. Çocuklar ve gençler bu görüntüye hemen adapte olabilirken yaş ilerledikçe adaptasyon zorlaşır. Adaptasyon süresi kişiden kişiye değişir. Öncelikle gözlüklere alışmayı deneyin, çünkü bu numaralar en keskin gördüğünüz numaralardır. Alışamazsanız doktorunuz numaraları düşürecektir ancak bu görme keskinliğinden de bir miktar fedakarlık anlamına gelir. Tabii bütün bunlar, gözlüklerin verilmesinde ya da yapılmasında bir hata yoksa geçerlidir. Şüpheniz varsa gözlüklerinizi doktorunuza ölçtürebilirsiniz.
Göz tembelliği nedir?
Gözde belirli bir hastalık olmaksızın ve gözlükle tam düzeltmeye rağmen, görme keskinliği tam seviyeye ulaşmıyorsa, gözde "tembellik" ya da "ambliyopi" var denir. En sık olarak şaşılığa ya da iki göz arasında kırma kusuru farkına bağlı olarak ortaya çıkar. Göz Tembelliği erken yaşlarda teşhis ve tedavi edilirse, görme seviyesi artabilir. Artık Neurovision (göz tembeliği tedavisi) ile erişkin yaşlarda da büyük oranda başarı sağlanabilmektedir.