Retina Dekolmanı - Yırtılması Nedir?

Retina, gözün arkasında uzanan sinirağı tabakasıdır. Retina ayrılması (dekolman), retina iç tabakası göz duvarından ayrıldığı zaman oluşur.

Retinadaki sinir hücreleri, normalde göze giren ışığı ayırt eder ve gözün gördükleri hakkında beyne sinyaller gönderir. Ama retina ayrıldığı zaman artık doğru bir şekilde çalışmaz. Bulanık görmeye ve görme kaybına neden olabilir. Retina ayrılması, acil tıbbi müdahaleyi gerektirir. Yeteri kadar çabuk yapılırsa, ameliyat görme kaybını kurtarabilir.

Dekole alan beyaz olarak görülmektedir.
 

Retina Ayrılmasına Ne Sebep Olur?

Retina ayrılması, çoğunlukla göz merkezini dolduran kalın bir sıvı, saydam jel (Vİtre) retinadan çekildiğinde ve ayrıldığında başlar. Arkadaki saydam sıvının ayrılması (SSA) denen bu süreç, yaşlanmanın normal bir parçasıdır ve zararsız olabilir. Gerçi bazen saydam sıvı ayrılırken, retinayı yırtabilir. Bu durum, saydam jelin retinaya kuvvetlice yapışık olduğu zamanlarda meydana gelir. Saydam jel çekildikçe o kadar sert çeker ki retina yırtılır. Yırtılma, sıvının retina altında toplanmasına izin verir ve retinanın ayrılmasına neden olabilir.  

Retina ayrılmasına yol açabilen diğer şeyler, göz veya kafa yaralanması, uzağı görememe miyopluk,  ve şeker hastalığı gibi durumlardır.

Maalesef çoğu retina ayrılması vakası önlenememektedir. Ama göz doktorunuzla düzenli olarak görüşme, koruyucu başlıklar ve gözlükler takma ve şeker hastalığı tedavisi, görme gücünüzü korumanıza yardımcı olabilir.

Retina Ayrılmasının Belirtileri Nelerdir?

Birçok insan,  retina ayrılmasının belirtilerini göstermeden önce arkadaki sıvının ayrılması veya SSA'nın belirtilerine sahiptir. Saydam jel çekildiğinde ve retinadan ayrıldığı zaman, ani ışık parlamasına ve yüzen şeyler görmeye neden olur. Retina dekolmanı ağrısızdır, bu nedenle aşağıdaki belirtileri farketmek ve hemen doktora gitmek önemlidir.

·        Uçuşan cisimciklerin ani artışı

·        Gözde ışık çakmaları, parlamalar

·        Görmede bulanıklık

·        Gözün kenarlarında yavaş yavaş büyüyen gölge

·        Gözde perde şeklinde görme alanını kısmen kapatan karanlık alan

Retina Ayrılması Risk faktörleri

·        Yaş: Retina ayrılması 50 yaş sonrası daha sık görülür

·        Ailede retina dekolman öyküsü varsa

·        Bir gözde daha önce dekolman oluşmuşsa diğer göz de aynı riski taşır

·        Yüksek Miyop gözler

·        Önceden göz ameliyatı, katarakt gibi operasyon geçirmiş gözler

·        Geçirilmiş ciddi göz yaralanması

·        Geçirilmiş göz enfeksiyonları

Retina Ayrılması Nasıl Teşhis Edilir?

Retina ayrılmasını teşhis etmek için doktorunuz, gözlerinizi muayene edecektir ve sahip olduğunuz belirtilere dair sorular soracaktır.

Retina ayrılmasının belirtilerine sahipseniz doktorunuz, retinanızı muayene etmek için gözbebeğinizi büyüterek oftalmoskop adı verilen ışıklı bir büyüteç aleti kullanacaktır. Bu aletle doktorunuz delikleri, yırtılmaları veya retina ayrılmasını görebilir.

Retina Ayrılması Nasıl Tedavi Edilir?

Retina ayrılması, derhal tıbbi müdahaleyi gerektirir. Tedavi olunmazsa görüş kaybı, küçük ölçekten ciddiye doğru hatta birkaç saat veya gün içinde körlüğe doğru bile ilerleyebilir.

Retinada tam ayrışma yok yırtık veya delik varsa bunlar Argon Lazerle kapatılır.

Ancak tam kat ayrışma oluşmuşsa ameliyat, retinanın tekrar yerine tutturulması için tek yoldur. Çoğu vakada ameliyat, iyi görüşü sağlayabilir.  Retinadaki yırtığı tıkamak için ise lazer kullanılır.

Diabetin (Şeker Hastalığı) Göze etkileri nelerdir?

Diabet hastalığı gözde körlüğe kadar gidebilen retina tabakasının hasarına yol açar. Buna Diabetik Retinopati denir. Diabeti olan hastaların %50'sinde retinada problemler görülür. Ancak erken tanı ve düzgün tedavi ile bu hastaların % 90'ında görme korunmuş olur.

Diabetik Retinopatinin Belirtileri Nelerdir?

Erken dönemlerde belirti yoktur. Bu nedenle Diabet hastalarının 6 ay-1 yılda bir göz ve retina muayenesi olmaları gerekir.

Daha ileri safhalarda retinada kanamalar ve damarlarda değişimlere bağlı görme keskinliği azalır. Okuma, araba kullanma gibi günlük faaliyetler zorlaşır.

Görmede dalgalanmalar olabilir. Bulanık görme retinanın Makula (sarı nokta) bölgesinde ödem-sıvı birikimine bağlı gelişir.

Makula dışındaki bölgelerde önce nokta şeklinde kanamalar olur, bunlar zamanla artarak görmeyi düşürür.

Gözönünde noktacıklar, saç şeklinde uçuşmalar görüldüğü zaman hemen bir doktora başvurmanız gerekir.

Kanamalara bağlı ağrı, gözönünde koyu perde görülmesi de belirtiler arasındadır.

Diabetik Retinopati Nasıl Teşhis Edilir ?

Diabetik kişilerin göz muayenesinde mutlaka gözbebeği büyütülerek gözün arkası-retina incelenmelidir.

Gözdibi taramasında bulgular varsa ileri tetkikler yapılır.

Bunlar:

-Fundus (Gözdibi) Fotoğrafı

-Floroseinli Fundus Anjiografisi: Damardan florosein boyası verilerek gözdibi fotoğraflanır.

- Göz Ultrasonografisi

-Makula bölgesindeki sıvı birikiminin değerlendirilmesi  için OKT (Optikal Koherens Tomografi) yapılması gerekebilir. Buna Göz-Retina Uzmanı karar verir.

Normal gözdibi

 Basit tip retinaopati                                         İleri Evre Diabetik Retinopati

Diabetik Retinopatinin Tedavisi Nasıldır ?

1- Lazerle

2- İlaçla: Göziçine anormal damar oluşumunu durduran ve makula ödemini azaltan ilaçlar steril ortamda enjekte edilir.

3- Ameliyat: Göziçine kanamaların olduğu durumlarda VİTREKTOMİ ameliyatı yapılır. Bu operasyonda vitre, kanamalı doku temizlenir, vitrenin yerine sıvı göziçine konur.

Diabetik Retinopati Engellenebilir mi ?

En önemli şey kan şekerinin kontrolü ve belirli bir düzeyde tutulmasıdır.

En az senede bir göz - retina kontrolu yapılmalıdır.

Görmeyi korumak için erken tanı ve tedavi şarttır.

Retina Damar Tıkanıklığı Nedir ?

Gözün retina tabakasını besleyen damarları kısmi veya tamamen tıkanmasıdır.

1- Retina Ven (toplardamar) Tıkanıklığı

2- Retina Arter (atardamar)  Tıkanıklığı şeklinde görülür.

1- Retina Ven Dal Tıkanıklığı : Ana Ven tıkandığı zaman tüm retina alanında kanama, ağrı, görme kaybı ve göz tansiyonu oluşur. Sadece dallardan biri tıkandığı zaman o bölgenin dolaşımı engellenir ve çok az görme kaybı olur.

Retina ana ven tıkanıklığı, tüm retinada kanama

Retina Ven Dal Tıkanıklığı; üst damarda tıkanmaya bağlı kanama

Retina Ven Tıkanıklığının nedenleri nelerdir?

En sık görülen nedenleri :

Yüksek tansiyon (Hipertansiyon)

Diabet,

Damar Sertliği

Kan bozuklukları

Göz tansiyonudur.

Retina Ven Tıkanıklıkları Nasıl Tedavi Edilir?

Kanamanın yeri, seyri ve ciddiyetine göre:

- Göziçine ilaç verilmesi

- Gözçine kortizonlu ilaç verilmesi

- Lazer tedavisi yapılır.

2- Retina Arter Tıkanıklığı Nedir ?

Özellikle göz damarlarında sertlik varsa atardamara pıhtı giderek damarın tıkanmasıdır.

- Santral Ana Damar tıkanabilir (Santral Retina Arter)  veya

- Anadamarın dallarından biri (Retina Arter Dal Tıkanıklığı)  tıkanabilir.

Arter Tıkanıklığının Belirtileri Nelerdir ?

Görme aniden kaybolur. Ana damar tıkanmışsa görmenin tamamı, dal tıkınaklığı ise yarım görmeye yol açar.

Retina Arter Tıkanıklığının Nedenleri nelerdir ?

- Karotis (Şah) damarında darlık veya tıkanıklık

- Diabet

- Kalpte ritm bozukluğu

- Kanda yüksek yağ ve kolesterol

- Hipertansiyon

Retina Arter Tıkanıklığının Tedavisi

Retina Arter Tıkanıklıkları Ven Tıkanıklıklarından daha ciddi görme kaybına yol açar ve görme kaybı genellikle geri dönmez. Ancak sistemik hastalık varsa tansiyon, kalp hastalığı vs gibi bunlara yönelik tedavi düzenlenir.

Arter Tıkanıklığı oluştuktan hemen birkaç saat içinde müdahale edilmelidir.

Hiperbarik tedavi: Karbondioksit-oksijen karışımı verilir.

Göze masaj yapılır

Kan sulandırıcı verilir.

VİTRE DEKOLMANI NEDİR ?

Gözün arkasında retina ile birlikte vitre bulunur (camsı cisim). Vitre jel kıvamında olup gözün şeklini korumayı sağlar. Vitre milyonlarca ince liflerden oluşup retinaya bu liflerle yapışıktır. Yaş ilerledikçe vitre büzüşmeye başlar ve retinayla olan bağlantıları kopar, buna Arka Vitre Dekolmanı denir. Koparken ışık çakmaları olur. Vitre retinadan sert bir şekilde ayrılırsa retinada yırtık ve deliklere yol açabilir. Vitre ayrıştıktan sonra gözönünde uçuşan cisimcikler görülür.

Arka Vitre Dekolmanı genellikle 50 yaş sonrası kişilerde ve miyoplarda görülür.

Epiretinal Membran ve Makula Deliği Nedir ?

Epiretinal Membran retina önünde oluşan bir zardır. Bu zar makula önünde büyür ve makulanın yapısını bozar, makulada delik oluşumuna kadar ilerlerse merkezi görmenin kaybına yol açar.

Makula Deliğinin  Nedenleri  Nelerdir ?

- Yaşlanma

- Göze darbe 

- Retina ayrılması

- Retinada enfeksiyon

- Retina damarlarında sorun

Epiretinal Membran ve Makula Deliğinin Tedavisi Nedir ?

Epiretinal membran görmeyi bozmuyorsa sadece takip edilir. Ancak görmede bozulma ve kayıp başlamışsa tek tedavi 'Vitrektomi' ameliyatıdır.

Epiretinal Membran: Zar dokusu ve vitre sıvısının tamamı alınır, vitrenin yerine sıvı verilir. Hastalar bu operasyondan sonra kayıp görmenin en az yarısını geri kazanır, çarpık görme belirgin bir şekilde azalır.

Makula Deliği: Burda da vitre tamamen alınır yerine gaz verilir. Delik ve etrafındaki doku tamamen temizlenir. Verilen gaz emilinceye kadar bir kaç gün hastaların yüzünün aşağı pozisyonda tutulması istenir.