Göz nezlesi gözün konjonktiva bölgesinde (göz küresi üzerindeki ve göz kapağı içerisindeki zar) görülen iltihaptır. Bu iltihap kızarıklığa, gözyaşına, akıntıya, kaşıntıya ve acıya yol açabilir. Göz nezlesine aynı zamanda konjonktivit de denmektedir.
Göz Nezlesi Nedenleri
Göz nezlesi, konjonktivitin çeşitli tıbbi nedenlerini içeren tıp-dışı bir terimdir.
Pek çok oftalmolog (göz bakımı ve cerrahisi üzerine uzmanlaşmış tıp doktorları) büyük olasılıkla, göz nezlesi teriminin virüse bağlı konjonktiviti karşıladığını düşünmektedir.
Konjonktivitin diğer nedenleri bakteri, alerjik reaksiyon ve kimyasal tahrişi içerir.
Göz Nezlesinin Belirtileri
En yaygın belirtisi pembe ve kaşınan bir gözdür. Bazı zamanlarda gözün içinde bir şey varmış hissi oluşur.
Diğer belirtileri arasında ise şunlar yer alır:
- Sabah uyandığınızda göz kapaklarının yapışık olması (klasik belirtisi)
- Göz tahrişi, yoğun sarı veya yeşil akıntı (çoğunlukla bakteriye bağlı enfeksiyon)
- Gözden ince, saydam bir sıvı gelmesi (çoğunlukla virüse bağlı enfeksiyon ya da alerjik reaksiyon)
- Kaşınma, yanma ya da göze kum kaçmış hissi (çoğunlukla virüse bağlı enfeksiyon ya da alerjik reaksiyon)
- Aynı belirtileri taşıyan bir aile ferdi (birinden diğerine bulaşan enfeksiyon)
- Parlak ışıkta gözün acıması (fotofobi de denir)
- Yakın zaman önce nezle olunması (çoğunlukla virüse bağlı enfeksiyon)
- Lenf bezlerinde şişme (çoğunlukla virüse bağlı enfeksiyon)
- İdrar yaparken yanma ya da erkeklerde peniste akıntı (nadir)
- Kadınlarda vajinal akıntı (cinsel yolla bulaşan bir hastalığın olası komplikasonu)
Göz Nezlesi için Ne Zaman Tıbbi Bakım Gerekir?
Bütün kızarık, tahriş olmuş ya da şişmiş gözlerin göz nezlesi (virüse bağlı konjonktivitis) olduğu sanılmamalıdır. Belirtilerinize mevsimsel allerji, arpacık , iritis (gözbebeği iltihabı), şalazyon (göz kapağındaki bezlerin iltihaplanması), ya da blefarit (göz kapağının derisinde oluşan iltihap ya da enfeksiyon) de neden olabilir. Bu koşullar bulaşıcı değildir. Göz nezlesi, eğer bir virüse bağlı olduğundaysa, yüksek oranda bulaşıcıdır.
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biri oluştuğu takdirde göz doktorunuzu arayınız. Doktorunuz sizi muayene etmesi için derhal ofisine gitmenizi önerebilir. Eğer doktorunuza ulaşamıyorsanız, hastanelerin acil servislerine başvurun.
- Eğer gözünüzde sarı ya da yeşil bir akıntı varsa veya sabah kalktığınızda gözkapaklarınız yapışık vaziyetteyse
- Ateşiniz, üşümeye bağlı titremeniz, yüzde acı ya da görüş kaybınız varsa
- Parlak ışığa baktığınızda gözünüzde şiddetli bir acı oluyorsa
- Görüşünüz bulanıksa, çift görüyorsanız ya da nesnelerin etrafında ışık halkası (hareler) görüyorsanız
Eğer belirtiler azalıyorsa ama kızarıklık iki hafta içinde geçmemişse, mutlaka göz doktoruna muayene olmanız gerekir. Göz damlası ya da merhem kullanılmasına, daha ciddi durumlarda ise ağızdan ya da damardan antibiyotik verilmesine doktorunuz karar verecektir.
Doktorunuza Göz Nezlesi ile İlgili Sorulacak Sorular
Eğer size göz nezlesi tanısı konduysa, doktorunuza şu soruları sormak isteyebilirsiniz:
- Göz nezlem bulaşıcı mı?
- Eğer bulaşıcıysa, yayılmasını nasıl engelleyebilirim?
- İşe ya da okula gitmeyip evde kalmam gerekir mi?
Göz Nezlesi İçin Muayene ve Testler
Hastanın dinlenmesi ve fizik muayeneyi genellikle göz nezlesi teşhisi izler. Eğer bakteriye bağlı enfeksiyon söz konusuysa, göz doktorunuz gözünüzden akan sıvının birazını bakterinin tespitine yardımcı olması için laboratuara gönderebilir. Eğer konjonktivitin diğer nedenlerini araştırmak için daha fazla fiziksel muayene istenirse endişeye kapılmayın.
Evde Göz Nezlesi Tedavisi
Göz yangısını diğer gözünüze ve başka insanlara bulaştırmaktan sakının. Göz yangısı son derece bulaşıcı olabilir, bu nedenle daha iyi duruma gelene kadar insanlarla temaslarınıza sınırlama getirin.
- Gözünüzün etrafına dokunmadan önce ellerinizi dikkatlice yıkayın.
- Kendi havlunuzu, bezlerinizi ve yastıklarınızı diğerlerininkinden ayırın veya kağıt havlu kullanın.
- Enfeksiyon geçene kadar her gün yastık yüzünüzü yıkayın ya da değiştirin.
- Enfeksiyon olan gözünüze elinizle dokunmayın. Gözünüzü silmek için kağıt mendil kullanın.
- Göz makyajı yapmayın. Makyaj malzemelerinizi başkalarıyla paylaşmayın.
- Enfeksiyon geçene kadar kontakt lenslerinizi takmayın.
- Gözünüze günde üç dört kez, birkaç dakika ılık suda bekletilmiş havlu ile ılık kompres uygulayın. Bu acınızı hafifletecek ve kirpiklerinizi üzerinde oluşan kabukları temizleyecektir.
- Kaşıntı ve tahrişle başa çıkmak için reçetesiz satılan suni gözyaşı kullanın. Göz damlalarınızı kimseyle paylaşmayın. Onları kullanan kişilere de enfeksiyon bulaştırabilirsiniz.
- Gözünüzü bantla kapamayın. Enfeksiyonun daha ilerlemesine neden olabilirsiniz.
- Doktorunuz aksini söylemedikçe göz damlanızı birkaç günden daha uzun kullanmayın. Kızarıklığın daha da kötüleşmesi bu tür ürünlerin tekrar tekrar kullanılmasından kaynaklanıyor olabilir.
Göz Nezlesinin Tıbbi Tedavisi
Eğer göz nezleniz varsa, göz doktorunuz, şişme ve acıyı kontrol etmek ve enfeksiyonun yayılmasını ve daha başka zararlar vermesini engellemek amacıyla size bir göz damlası ya da merhem yazabilir.
- Antibiyotikli göz damlaları ya da merhemler yazılabileceği gibi, allerji önleyici ya da iltihap giderici (anti-enflematuar) ilaçlar da yazılabilir.
- Eğer nedenin cinsel yolla bulaşan hastalık olduğu düşünülüyorsa, ağızdan ya da damardan alınan antibiyotikler kullanılabilir.
- Nadiren de olsa, damariçi antibiyotikler ve destekleyici tedavi için hastaneye gitmek zorunda kalabilirsiniz.
Göz Nezlesi İçin Tedavi Sonrası Bakım
Yazılan ilaçlarla göz nezlenizin düzelip düzelmediğinden emin olmak için doktorunuzla birlikte iki ila üç gün takip ediniz.
- Göz nezlesi olan pek çok çocuğun, doktorun onayı olmadan okula gitmesine izin verilmemektedir.
- Hasta insanlarla temas halinde olan, göz nezleli hastane çalışanları, enfeksiyon geçene kadar başka işlere yerleştirilebilirler.
Göz Nezlesinden Korunma
Göz nezlesi insanların yaşadığı, çalıştığı ve birlikte hareket ettiği alanlarda yayılabilir. Eğer etrafınızda göz nezlesi olan biri varsa, ellerinizi iyice ve sıkça yıkayın.
- Anaokulu ve kreşler çoğunlukla, diğer çocuklara bulaşır korkusuyla göz nezlesi olan bir çocuğu kabul etmemektedir.
- İnsanların mikroskopları beraber kullandıkları laboratuarlar da enfeksiyonun yayılabileceği yerler arasındadır.
- İşyerinde bilgisayar klavyelerini diğerleriyle paylaşan insanlar, özellikle de nezle ve grip mevsimlerinde ellerini yüzlerine sürmeden önce yıkama konusunda dikkatli olmalıdırlar.
- Vücut salgılarının temas ettiği yatak takımları, havlular ve kişisel eşyalar başkalarıyla paylaşılmamalıdır. Çarşafları ve yastık yüzlerini her gün yıkayın veya değiştirin.
- Makyaj malzemeleri paylaşılmamalıdır.
- Göz damlalarını ortak kullanmak sakıncalıdır, aksi takdirde enfeksiyon bulaşabilir.
Göz Nezlesinin Görünümü
Eğer bir virüs neden oluyorsa, göz nezlesi kendini-sınırlar niteliktedir, yani tedavi edilse de edilmese de zaman içinde iyileşmektedir. Yayılmasını önlemek için bakım uygulanır, takibi de yapılırsa uzun vadede sorun çıkarmayacak şekilde temizlenebilir.
Göz nezlesi (virüse bağlı konjonktivit) genellikle 10 - 14 gün içinde vücuttan uzaklaşır, ancak belirtiler altı haftaya kadar sürebilir.
Enfeksiyonlar tedavi edilmezse korneaya (iris üzerindeki saydam tabaka) zarar verebilir.