Gözyaşı, gözümüzü her kırptığımızda göz ve kapaklar arasına yayılarak gözde nemli, sağlıklı ve düzgün bir yüzey oluşmasını sağlar. Gözyaşı tabakası olmazsa iyi görüş olmaz. Gözyaşı üst kapak dış kısmında bulunan lakrimal bez ve alt üst kapaklarda bulunan küçük bezlerde salgılanır. Bir kısmı gözyaşı kanallarından gözyaşı kesesi ve burun boşluğuna gider. Bir kısmı ise buharlaşarak yok olur.
Kuru gözü olanlarda kızarıklık, sulanma, gözde kum varmış hissi olur. Kuru deyiminin aksine en belirgin özelliği sulanmadır.
2 Tip gözyaşı vardır:
1-Temel Gözyaşı; Kornea yüzeyini korumak ve ıslatmak amacıyla devamlı ve yavaş salgılanır. Mükoz, yağ, protein, enzim, şeker ve antikorlar içeren dengeli bir sıvıdır.
2-Refleks Gözyaşı; Duman, göz yaralanması, sevinç ve üzüntü durumlarında oluşur.
Kuru Göz Sendromu dediğimiz zaman temel gözyaşının kalite ve kantite bozukluğu anlaşılır.
Gözyaşı Tabakasının Özellikleri
Gözyaşı filminin su, yağ ve mukus olmak üzere 3 tabakası vardır.
- Yağ tabakası en üsttedir ve gözyaşının çabuk buharlaşmasını önler.
- Su tabakası üst gözkapağının altındaki gözyaşı bezlerinden üretilir, gözyaşı filminin en kalın tabakasıdır.
- Mukus (müsin) tabakası ise korneaya gözyaşının tutunmasını sağlayan tabakadır. Konjonktive ve korneadaki hücrelerden salgılanır.
Kuru Göz Belirtileri:
-Sulanma
-Ağrı
-Kaşıntı-yanma
-Bulanık görme
-Kızarıklık
-Çapaklanma
-Gözlerde yorgunluk hissi
Nedenleri:
- Yaşa bağlı
- Çikolata, kahve, çay gibi kafein içeren içecekler
- Hormonal değişimler, özellikle menapoz sonrası
- Klimalar, dumanlı ortam
- Uzun süre okuma, bilgisayar, televizyon
- Uzun süre kontakt lens kullanımı
Kuru Göze Yol Açan Hastalıklar
Sjögren Sendromu: Kadınlarda daha sık görülen gözle birlikte ağız ve vücudun birçok yerinde kurumaya yol açan bir hastalıktır.
Romatoid Artrit : Eklemleri tutan otoimmun hastalıktır. Eklemlerde enflamasyon yanında göz ve ağızda kuruluk görülür.
Tiroid Hastalığı: Tiroid bezlerinin az veya çok çalışmasına bağlı gelişen tiroid hastalıklarında kuru göz oldukça yaygındır.
Akne Rosacea, Blefarit : Kapak kenarlarındaki bezciklerden yağ salgısının salınamaması nedeniyle bu hastalıklarda kuru göz ortaya çıkar. Göz kuruluğu sendromunda görülen en sık sebep budur.
LASİK gibi lazer tedavilerinden sonra kuruluk oluşur ancak genellikle geçicidir. Kuru göz belirtileri 1 ile 6 ay içinde kaybolur.
Kuru Göze Yola açan İlaçlar
- Antihistaminik ve Dekonjestan ilaçlar: Allerji, girip, sinüzit gibi problemlerde kullanılırlar.
-Antidepresanlar
-Doğum kontrol hapları
-Diüretikler: İdrar sökücüler
-Accutane: Akne tedavisinde kullanılan ilaçlar.
-Östrojenler: Menapoz tedavisinde kullanılırlar.
-Mide Ülser İlaçları
-Bazı kalp ilaçları
Tedavi:
Kuru göz oluştuktan sonra tamamen yok olması zordur. Tedavi olarak genellikle suni gözyaşı damlaları, gözyaşı jelleri, Omega 3 kullanımı, gözyaşı kanallarını kapatma (Punktum plug) tavsiye edilir. Aşırı kuru gözlerde siklosporin preparatları kullanılır.
- Suni Gözyaşı Damlaları: En sık kullanılan tedavidir. Piyasada çok çeşitli damla ve jeller bulunmaktadır. Şişe formatındaki damlalar koruyucu amaçla benzalkonium klorid içerir. Bu uzun sürede gözde allerji ve tahribata yol açar. Bu nedenle uzun süre tedavi gerektiğinde prezervansız yani korumasız tek dozluk damlalar önerilir.
- Otolog Serum: Kandan hazırlanan serumun gözde kullanılmasıdır. Serumda antikorlar bulunduğundan diğer ilaçları yetersiz kaldığı durumlarda kişinin kendi kanından hazırlanarak uygulanırlar.
- Göze Sıcak Kompres: Günde 2 kez 5 dakikalık sıcak kompres rahatlatması yanında gözyaşı üretimini de artırır.
- Silikon Tıpalar (Punktum Plug): Alt veya üst kanal ağızlarının geçici veya kalıcı tıkanmasıdır.
- Ağızdan Doğal Takviye: Omega3 , Keten tohumu yağı, KoenzimQ10, A vitamini içeren ilaçlar tedaviye eklenebilir.
- Siklosporin içeren damlalar (Restasis, Depores, TearOn) : Gözün immun sistemini düzelten preparatlardır. Enflamasyonu azaltmak için kullanılırlar ancak uzun süre 6-12 ay kullanmak gerekir.
- Lazerle tedavi: Kuruluk tedavisinde son olarak, 2016 yılında Op. Dr. Sinan Göker tarafından ülkemizde kullanılmaya başlanan kuru göz için özel olarak tasarlanmış bir lazer tedavisi uygulamaktadır. 4 seans yapılan bu tedavide ilk seanstan itibaren hastalarımızda gözle görülür şekilde düzelme olduğu saptanmıştır. Bu tedavi 10 dakika süren seanslar sonunda göz kuruluğunda 2-3 senelik kalıcı bir tedavi şansı sunmaktadır.
Ayrıca kuru gözden şikayeti olan hastalara bol su içmek, güneş gözlüğü, klimalı ve tozlu ortamlardan uzak durmak, ev ve çalışma ortamında nemlendirici cihazlar kullanımı önerilir.