İritis

İris yuvarlak ve göze rengini veren pigmentleri içeren zardır, irisin merkezinde bulunan açıklık ise gözbebeğidir.

İris, net görebilmemiz için gözbebeğinden giren ışık miktarını ayarlayan kaslı bir yapıdan oluşur. İris bu görevi, parlak ışıkta gözbebeğini küçülterek, loş ışıkta ise büyüterek yerine getirir.

Bazı kişilerde iris iltihaplanabilir. Bu, iritis olarak adlandırılır.

İritisin (İris İltihabı) Nedenleri

İritis bir travma (travmatik iritis) ya da travmatik olmayan nedenler sonucunda gerçekleşebilir. Ancak pek çok vakada iritise sebep olabilecek hiçbir neden bulunamayabilir.

- Gözün künt travmalara maruz kalması travmatik iris iltihabına yol açabilir.
- Travmatik olmayan iritis çoğunlukla, ankilozan spondilit, Reiter sendromu, sarkoidoz, iltihabi bağırsak hastalığı ve psoriyazis (sedef hastalığı) gibi romatizmal  hastalıklarla bağıntılıdır.
- İritisin enfeksiyon sebepleri; Lyme hastalığı, tüberküloz (verem), toksoplasmosis, sifiliz (frengi), herpes simpleks (uçuk) ve herpes zoster (zona) virüsleridir.

İritisin (İris İltihabı) Belirtileri

İritis genellikle hızlı gelişir ve tek gözü etkiler. Aşağıdaki belirtilerin biri ya da hepsi görülebilir:

- Gözde ya da alın bölgesinde ağrı
- Parlak ışığa maruz kalındığında kötüleşen göz ağrısı
- Gözlerde, özellikle de iris çevresinde kızarıklık
- Gözbebeğinde küçülme ya da biçimsizleşme
- Bulanık görme
- Baş ağrısı

İritis (İris İltihabı) için Ne Zaman Tıbbi Yardım İstenmeli?

Aşağıdaki iritis belirtilerinden her hangi biri görüldüğünde bir oftalmoloğa (göz uzmanı) başvurulmalıdır.

- Parlak ışıkla bağlantılı ağrı da dahil, göz ağrısı
- Bulanık görme
- Gözde, özellikle de irisin çevresinde kızarıklık

Eğer göz hekiminize ulaşamazsanız, tıbbi yardım almak için bir hastanenin acil servisine başvurun.

İritis (İris İltihabı) Hakkında Hekiminize Soracaklarınız

Eğer iritis teşhisi aldıysanız doktorunuza şu soruları yöneltmek isteyebilirsiniz:

- Gözde kalıcı hasar olduğuna dair bir belirti var mı?
- Kalıcı görme bozukluğuna dair bir işaret var mı?
- Gözüm iyileşirken hangi belirtiler görülür?
- Bir dahaki muayeneye kadar hangi belirtiler görülürse sizi aramalıyım?  

İritisin (İris İltihabı) Muayenesi ve Testleri

İritis teşhisi, yarıklı  lamba mikroskopu (göz muayenesi için tasarlanmış bir mikroskop) ile gözün muayene edilmesi ile konulur. Göz uzmanı böylece, gözde üretilen, göz sıvısındaki hücreleri (beyaz kan hücreleri) ve flare yapısını (protein parçacıkları) inceleyebilir.
İritis tanısı konulmasında yardımcı olacak iki fiziksel muayene şekli daha vardır. Bunlar:  

- İritisle bağıntılı ağrıyı lokal anestezi hafifletmez.
- Normal ve etkilenmemiş göze verilen parlak ışık, eğer iritis varsa etkilenmiş gözde ağrıya neden olur. Çünkü tek göze ışık verilmesi, her iki göz bebeğinin de küçülmesine neden olur. Zarar görmüş irisin hareketi de ağrıya yol açar.  

İritisin (İris İltihabı) Evde Tedavisi

İritis vakalarında, göz hekiminizin muayene etmesi ve akabinde de reçeteli ilaç tedavisine başlanması, yani tıbbi yardım almak çok önemlidir.

- İlaçlarınızı aynen reçete edildiği biçimde kullanın.
- Eğer ışık göz ağrısını arttırıyorsa koyu camlı gözlük takın.
- Sıkıntılarınızı azaltmaya yardım edecek; asetominofen (Tylenol) ve antiinflamatuar (Advil, Apranax vs.)  gibi hafif ağrı kesiciler kullanın.

İritisin (İris İltihabı) Tıbbi Tedavisi

İritis tedavisinde, göz ağrısını azaltmaya yardımcı olabilecek ve iyileşmeyi sağlayacak göz damlası kullanılabilir.

İritis (İris İltihabı) Tedavisi İçin İlaçlar

İritis tedavisinde, gözbebeğini genişletmek ve iltihaplı irisin rahatlayabilmesi için iris kaslarının kasılmasını önlemek amacıyla ilaç kullanımı (göz damlası) gerekir. Bu iyileşmeyi sağlayacak ve göz ağrısının azalmasına yardım edecektir.  

Eğer iritise, bulaşıcı bir ajan (virüs veya bakteri) neden olmadıysa hekiminiz steroid göz damlaları yazabilir. Steroid göz damlaları iris iltihabını azaltmaya yardımcı olur. Eğer göz bir hafta içinde düzelmezse göz hekiminiz ağızdan almak üzere steroid hapları yazabilir ya da göz çevresine steroid iğne yapılmasını öngörebilir. Tedavinin süresi hastalığın şiddetine ve gözün tedaviye nasıl cevap verdiğine bağlıdır.

İritis (İris İltihabı) Tedavisinin Takibi

Bütün iritis vakalarında göz uzmanınızın tedavi sonrası takibi zorunludur. Travmatik olmayan vakalarda göz hekiminiz, iritisin başka hastalıklarla ilişkili olup olmadığını değerlendirecektir.

İritisin (İris İltihabı) Seyri

Travmaya bağlı iritis genellikle bir iki hafta içinde yok olur. Travmatik olmayan iritisin düzelmesi ise haftalar, bazen de aylar alabilir.

İritisin enfeksiyöz sebepleri, enfeksiyonun tedavisi için alınan tedbirleri belirleyecektir.

Bazı iritis vakaları (sarkoidoz ya da ankilozan spondilit gibi sistemik hastalıklarla ilişkili olanlar) kronik ya da tekrarlayıcı olabilir.

Göz uzmanı, iritisin yenilenme riski yüksek olan kişilere, hastalığın tekrarladığına dair bir işaret görülür görülmez kullanmaya başlayabilmeleri için yanlarında her zaman steroid göz damlası bulundurmalarını söyleyebilir.