Göz Alerjileri

Göz alerjileri genellikle kalıtsaldır ve diğer alerjik tepki türleriyle ilgili süreçlere bağlı olarak gelişirler.

Alerjik reaksiyon geliştiğinde, gözleriniz gerçekte zararlı olmasa bile zararlı olarak algılanan bir maddeye karşı aşırı tepki gösterebilir. Örneğin çoğu insan için zararlı olan toz alerjik kişilerin aşırı hassas olan gözlerinde çok fazla gözyaşı ve mukus üretilmesine neden olabilir.

Alerjiler konjonktivit (göz yangısı) ve astım gibi başka sorunları da tetikleyebilir. Nazal (burun) ve göz alerjilerinin birleşimi rinokonjunktivit denilen hastalığın oluşmasına neden olur.

Dünya nüfusunun yüzde 20-35'ini etkileyen alerjik hastalıklar, Türkiye'de yüzde 20'ye ulaşan sıklıkta görülmektedir. Ve bu belirtilerin %70 kadarı gözleri etkilemektedir.

Göz alerjisinin belirtileri ve işaretleri nelerdir?

Alerjilerin yaygın belirtileri şunlardır:

- Kızarık, şişmiş ve kaşınan gözler
- Burun akması
- Hapşırma ve öksürme
- Burun, ağız ve boğaz kaşıntısı
- Sinüs tıkanıklığından kaynaklanan baş ağrısı

Yukarıdaki belirtilerin yanı sıra yorgun hissedebilir ya da uykusuzluk çekebilirsiniz.

Alerjinin nedeni nedir?

Gözünüze ve burnunuza temas eden alerjenlerin çoğu havada bulunur. Polen, küf, toz, hayvan tüyleri ve döküntüleri havadan gelen alerjenlerdendir.

Bazı yiyecekler ya da arı sokması gibi diğer alerji nedenleri genellikle havadan gelen alerjenler gibi gözleri etkilemezler. Bazı kozmetik ürünlere ve antibiyotik göz damlaları gibi ilaçlara karşıt tepki oluşumu da göz alerjilerine neden olabilir.

Bazı kişiler kuru gözleri nemlendirmek için kullanılan göz damlalarındaki koruyucu maddelere karşı alerjiklerdir. Bu durumda koruyucu  içermeyen ürünleri kullanmanız gerekebilir.

Genel göz alerjisi tedavisi

Kaçınma: En yaygın "tedavi" gözde alerjiye neden olan maddelerden kaçınmaktır. Gözleriniz kaşınıyor mu? Evinizde toz oluşumuna izin vermeyin ve evcil hayvanınızı mobilyalardan uzak tutun. Havada fazla polen olduğu zamanlarda klima tertibatı olan kapalı mekanlarda kalın. Klimalar alerjenleri filtre eder, ancak belli aralıklarla filtrelerinin temizlenmesi gerekmektedir.

Gözlerinizi alerjenlerden koruyabilmek için, gözlerinizi saran güneş gözlükleri takın ve araba kullanırken camları kapalı tutun.

İlaç tedavisi: Eğer gözlerinizdeki alerjiye neyin neden olduğundan emin değilseniz, ya da onlardan kaçınabilme şansınız yok ise, alabileceğiniz bir sonraki önlem belirtileri hafifletmek için ilaç tedavisine başvurmak olabilir.

Hem reçeteli hem de reçetesiz ilaçların kendilerine göre faydaları vardır. Örneğin reçetesiz ilaçlar daha ucuz olurken reçeteli ilaçlar genellikle daha etkilidir.

Göz damlaları basit göz banyosu için uygun olabilir. Antihistamin, dekonjestan ya da mast hücresi stabilizatörleri gibi daha fazla etken maddesi olan göz damlaları da iltihabı engelleyicidir. Antihistaminler havadan gelen alerjenler sebebiyle oluşan kaşınma, göz sulanması, burun akması ya da hapşırma gibi belirtileri hafifletebilirler. Dekonjestanlar ise şişen nazal (burun) kanallarını küçülterek rahat nefes almaya yardımcı olur.

Sulanan ve kaşınan gözleri rahatlatmak için:

Gözün aşırı derecede sulanmasının en yaygın nedenleri alerji ve kuru göz sendromu gibi iki farklı problem olabilir.

Alerji sebebiyle vücudunuzda histamin salınımı gerçekleşmesi gözlerinizin sulanmasına ve burnunuzun akmasına neden olabilir.  Kuru göz sendromunda göz sulanmasının görülmesi mantıksız gelebilir. Ancak bu bazen gerçekleşir çünkü aşırı kuruluk, sulu gözyaşı bileşenlerinin üretimini arttırabilir.  

Dekonjestanlar kızarıklığı giderir. Göz damarlarının büzülmesini sağlayan bir me olan vazokonstriktörler içerirler, böylece kızarık görüntü azalır.  Ancak bunlar alerjinin nedenini değil belirtileri tedavi eder.

Aslında uzun süreli kullanımlarda göz damarları küçük kalmak için vazokonstriktöre bağımlı hale gelebilir. Göz damlasını kestiğiniz zaman göz damarları başlangıçta olduğundan daha geniş hale gelebilir. Bu sürece rebound hiperemi (kan hücumu geri tepkisi) denir ve göz kızarıklığının zamanla kötüleşmesine neden olur.

Bazı ürünlerin bileşenleri de, kızarıklığı ve şişmeyi hafifleten mast hücresi stabilizatörleri gibi etki ederler. Mast hücresi stabilizatörleri antihistaminlere benzerler. Ancak antihistaminler hemen rahatlama sağlarken; mast hücresi stabilizatörleri uzun süreli rahatlama sağlarlar.

Antihistaminler, dekonjestanlar ve mast hücresi stabilizatörleri tablet olarak da sunulmaktadır ancak göz damlaları ya da jelleri kadar çabuk etki etmezler.

Steroid olmayan iltihap önleyici (NSAIDler) göz damlaları, saman nezlesi olarak da bilinen mevsimsel alerjik konjunktivit ile ilişkili şişmeyi, iltihabı ve diğer belirtileri azaltmak için reçete edilebilir.

Reçeteli kortikosteroid göz damlaları da belirtileri benzer ve hızlı şekilde hafifletebilir. Ancak steroidlerin göz içi basıncını yükseltmesi sonucu glokom ya da hasara oluşumu gibi yan etkileri olabilir.  Steroidlerin gözün doğal merceğini bulutlandırarak katarakta da neden olduğu bilinmektedir.

Göz alerjileri için kendinizi test edin

Eğer sizde göz alerjisi olabileceğini düşünüyorsanız lütfen bu testi uygulayın. Gözünüzde bir sorun olduğunu düşünüyorsanız mutlaka doktorunuza başvurun.

- Aile bireylerinizde alerji var mı?
- Gözünüzde, özellikle de polen mevsimi olan ilkbaharda sık sık kaşıntı oluyor mu?
- Daha önce "göz yangısı" (konjunktivit) teşhisi aldınız mı?
- Kedi gibi hayvanlara alerjiniz var mı?
- Hapşırma, öksürme ya da burun tıkanıklığını kontrol altına almak için sık sık antihistaminlere ve/veya dekonjestanlara ihtiyaç duyuyor musunuz?
- Havada polen olduğunda, klimalı kapalı alanlarda bulunduğunuzda gözlerinizdeki kızarıklık ya da kaşıntı azalıyor mu?
- Bazı kozmetik ürünleri ya da losyonları kullandığınızda veya çevrenizde ağır bir parfüm kokusu olduğunda gözleriniz sulanıyor mu?

Eğer bu soruların çoğuna evet diyorsanız, göz alerjiniz olabilir. Bunun için ne yapabileceğinizi öğrenmek için göz doktorunuzdan bir randevu alın.

Reçetesiz ilaçları kullanmadan önce yan etkileri öğrenmek için ürün uyarılarını ya da prospektüsü okuyun.  Reçeteli ilaçları kullanmadan önce yan etkileri hakkında doktorunuza danışın. Bazı durumlarda kombine bir ilaç tedavisi kullanılabilir.

İmmünoterapi faydalı olabilir. Bu tedavide alerji uzmanı, size küçük miktarlarda alerjen enjekte ederek bağışıklık sisteminizi kademeli olarak güçlendirmeyi amaçlar.

Göz alerjileri ve kontak lensler

Eğer kontak lens kullanıyorsanız, alerji mevsimi kontak lenslerinizin rahatsızlık vermesine neden olabilir. Havadan gelen alerjenler kontak lenslerinize yapışarak sizi rahatsız edebilir. Alerjenler doğal gözyaşı üretiminizi de arttırabilir, böylece göz salgısı ve gözyaşı tabakası kontak lenslerinizin üzerinde birikerek rahatsızlık verebilir. Polen haritaları sayesinde havada ne zaman alerjen olduğunu öğrenebilirsiniz.

Belirtilerinizi hafifletebilecek ve kontak lenslerinizin temiz kalmasını sağlayacak göz damlaları hakkında doktorunuza danışabilirsiniz. Bazı damlalar, bazı lenslerin rengine ya da yapısına zarar verebilir. Bu nedenle yeni bir marka kullanmadan önce doktorunuza danışın.

Bir diğer seçenek de günlük kullan-at lenslerdir. Çünkü bu lenslerde, alerji ile ilişkili rahatsızlıklara sebep olan ve zamanla meydana gelen tahriş edici birikintiler oluşmaz.